Πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015, ύστερα από κάλεσμα του Α’ Συλλόγου Αθηνών εκπαιδευτικών Π.Ε., σύσκεψη συντονισμού Συλλόγων Π.Ε. με θέμα τη φτωχοποίηση των μαθητών. Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι από τους συλλόγους Π.Ε : Α΄ Αθηνών, Αιγάλεω, «Αλ. Δελμούζος», Αμαρουσίου, Άνω Λιοσίων – Ζεφυρίου – Φυλής, «Αριστοτέλης», Γλυφάδας-Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, «Δ. Γληνός», Δυτ. Αττικής, Καλλιθέας-Μοσχάτου, Κερατσινίου – Περάματος «Νίκος Πλουμπίδης», «Κ. Σωτηρίου», «Μακρυγιάννης», «Παρθενώνας», Νίκαιας, Νέας Σμύρνης, Πειραιά «η Πρόοδος», Σαλαμίνας καθώς και παρατηρητές – μέλη ΔΣ της Ε΄ ΕΛΜΕ (παρατηρητής).
Στην ευρεία συζήτηση που διεξήχθη στη σύσκεψη, αναδείχτηκαν τα παρακάτω ζητήματα :
- Σύμπτωμα της καπιταλιστικής κρίσης και αποτέλεσμα των αντιλαϊκών μνημονιακών πολιτικών, το φαινόμενο της φτωχοποίησης των μαθητών μας εμφανίζεται όλο και πιο έντονα, με όλο και πιο οξυμένες μορφές και απλώνεται σε όλη τη χώρα.
1. Το ζήτημα αναδείχθηκε από παλαιότερες παρεμβάσεις των Συλλόγων μας από το 2011 ακόμη. Η κυβέρνηση επιχείρησε να αποδώσει τις καταγγελίες μας σε παραπληροφόρηση και πολιτικές σκοπιμότητες. Οι επόμενες ηγεσίες του υπουργείου Παιδείας αναγνώρισαν το πρόβλημα αλλά δεν πήραν κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπισή του.
2. Το φαινόμενο φτωχοποίησης των μαθητών μας, οξύνεται όλο και περισσότερο και εμφανίζεται με διάφορες μορφές, ενώ ταυτόχρονα, σαν συνέπεια της πολιτικής περικοπών για την παιδεία, τα σχολεία εμφανίζουν συμπτώματα κατάρρευσης των υποστηρικτικών τους δομών. Η υπολειτουργία του ολοήμερου, τα εκατοντάδες κυλικεία που έχουν κλείσει, τα προβλήματα με την καθαριότητα και τη φύλαξη, η ανυπαρξία δομών όπως λειτουργία χώρων εστίασης, η έλλειψη θεσμών όπως οι σχολίατροι και οι ψυχολόγοι, διαμορφώνουν μια εικόνα παρακμής που επιβαρύνει το συνολικό πρόβλημα. Ταυτόχρονα, γύρω από τα σχολεία μας, ιδιαίτερα στις λαϊκές γειτονιές, απλώνεται η ανεργία και η φτώχεια, ενώ ταυτόχρονα οι ποικίλες δομές λαϊκής αλληλεγγύης που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια, αποτελούν σημαντικά και πολύτιμα παραδείγματα λαϊκής οργάνωσης και συλλογικής αλληλεγγύης αλλά δεν αρκούν βέβαια για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
3. Οι εκπαιδευτικοί αγωνίζονται για την ανατροπή των αντιλαϊκών μνημονιακών πολιτικών που γεννάνε και οξύνουν αυτά τα φαινόμενα.Στη σημερινή συγκυρία, βασικός στόχος του εκπαιδευτικού κινήματος όπως προκύπτει και από τις αποφάσεις των Συλλόγων ΠΕ και των ΕΛΜΕ είναι η ανατροπή παλιών και νέων μνημονίων και ειδικότερα των νέων μνημονιακών μέτρων που ψηφίζονται αυτή την εβδομάδα στη Βουλή. Σε αυτή την κατεύθυνση, εκφράστηκε στη σύσκεψη η ανάγκη άμεσης οργάνωσης απεργιακών κινητοποιήσεων και συλλαλητηρίων από τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες και την ΑΔΕΔΥ τη μέρα ψήφισης του πολ/σχεδιου ως πρώτο βήμα για την κλιμάκωση των απεργιών για την ανατροπή των αντιλαϊκών μέτρων και των Μνημονίων αλλά και το καθήκονσυντονισμού των πρωτοβάθμιων σωματείων στην κατεύθυνση κλιμάκωσης του αγώνα.
4. Όλα αυτά τα χρόνια απαιτήσαμε να οργανωθούν σταθερές κρατικές δομές σίτισης και περίθαλψης μαθητών. Ταυτόχρονα, προχωρήσαμε σε ποικίλες μορφές οργάνωσης της κοινωνικής αλληλεγγύης μέσα και έξω από τα σχολεία μας για τη στήριξη των φτωχών μαθητών μας και των οικογενειών τους.
5. Την απουσία κρατικών μορφών αντιμετώπισης του φαινομένου, καλύπτουν εταιρίες, ιδιωτικοί φορείς, ΜΚΟ και εκκλησιαστικοί φορείς.Είναι χαρακτηριστικό ότι, ακόμα και στο επίπεδο της καταγραφής του προβλήματος, στοχευμένες έρευνες έχουν γίνει μόνο από ιδιωτικές εταιρίες που έχουν εμπλακεί στην εκπαίδευση μέσω της οργάνωσης δικτύων παροχής προγεύματος στα σχολεία. Παρόμοιες μελέτες δεν υπάρχουν, όσο μπορούμε να γνωρίζουμε, για να διασταυρώσουμε στοιχεία, πέρα από γενικές εκτιμήσεις στο σύνολο του πληθυσμού. Παράδειγμα, η UNISEF εκτιμούσε το 2014 ότι λόγω των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η λιτότητα και η προϊούσα φτωχοποίηση στον παιδικό πληθυσμό (σ.σ.: κατά τη UNICEF, 40,5% των παιδιών στην Ελλάδα ζει σε συνθήκες φτώχειας) απαιτείται η υιοθέτηση ενός στρατηγικού σχεδίου για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας με αριθμητικούς στόχους και μηχανισμούς παρακολούθησης. Αντίστοιχα, σύμφωνα με εκτίμηση της Έκθεσης της ΤτΕ του 2012 το ποσοστό των παιδιών έως 15 ετών που ζουν κάτω από το όριο της σχετικής φτώχειας αυξήθηκε σε 23,3% το 2011 όταν στην ΕΕ-27 (27 μελών) είναι 20,3%. Είναι αξιοσημείωτο ότι, το υπουργείο Παιδείας έως και σήμερα, ουδεμία καταγραφή, μελέτη ή εκτίμηση για το μέγεθος του φαινομένου έχει προωθήσει.
6. Μετά την εκλογή της νέας κυβέρνησης το Γενάρη του 2015, οι Σύλλογοι ΠΕ και ΕΛΜΕ κατά τη συνάντησή τους στις 17-3-2015 με τους συνεργάτες του Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας έθεσαν μεταξύ άλλων, το ζήτημα της φτωχοποίησης των μαθητών (ως συνέπεια της καπιταλιστικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας, ανεργίας και εξαθλίωσης), με συγκεκριμένα στοιχεία από τις περιοχές δράσης τους. Ανέφεραν ότι, ιδιαίτερα στο Δήμο Αθηναίων, το φαινόμενο είναι πλέον μετρήσιμο σε ένα βαθμό, καθώς, την προηγούμενη σχολική χρονιά που λειτουργούσε ακόμη το πρόγραμμα σίτισης των μαθητών, 1400 μαθητές του Δήμου, μετά από σχετικά αιτήματα των Συλλόγων Διδασκόντων, σιτίζονταν από το Δημοτικό Βρεφοκομείο. Υπενθύμισαν ότι από τις προηγούμενες πολιτικές ηγεσίες το εκπαιδευτικό κίνημα εισέπραξε μόνο κατανόηση. Τέλος, κατέθεσαν την διεκδίκηση για κρατικό πρόγραμμα σίτισης και ιατρικής περίθαλψης σε όλα τα σχολεία. Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου απάντησαν ότι «αναμένεται νομοσχέδιο από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης όπου θα προβλέπεται σημαντική στήριξη μεγάλου τμήματος μαθητών που έχουν οικονομική ανάγκη και παράλληλα μέριμνα για το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού, ενώ δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή κάποια σκέψη για την ιατρική περίθαλψη». Στους ταραγμένους μήνες που ακολούθησαν, αποδείχτηκε ότι όλα αυτά δεν ήταν παρά μία ακόμα άσκηση ρητορικής. Κανένα νομοσχέδιο δεν κατατέθηκε και κανένα συγκεκριμένο μέτρο δεν προωθήθηκε ούτε καν στο επίπεδο καταγραφής του προβλήματος.
7. Στις προγραμματικές της δηλώσεις στη Βουλή, η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, εξήγγειλε την επέκταση του προγράμματος για την καταπολέμηση της φτώχειας έως και το 2016, καθώς και τη «δημιουργία ενιαίου εθνικού φορέα, στον οποίο θα ενταχθούν όλες οι υφιστάμενες δομές κοινωνικής φροντίδας». Η κυβέρνηση, από τη μια προωθεί μνημονιακές πολιτικές που εντείνουν τα φαινόμενα φτώχειας και από την άλλη εξαγγέλλει μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Σχήμα οξύμωρο βεβαίως που αναπαράγει όμως τις κεντρικές πολιτικές της ΕΕ γύρω από το ζήτημα της φτώχειας εδώ και δυο δεκαετίες τουλάχιστον. Δηλαδή, δεν παίρνει μέτρα για να αντιμετωπιστεί η φτώχεια που δημιουργούν τα μνημόνια, αλλά για να καλύψει τις πολύ ακραίες επιπτώσεις κι αυτές όχι συνολικά. Όσο αφορά τον τομέα της παιδείας, με βάση τις προγραμματικές δηλώσεις της υπουργού συνάγεται ότι: Α. Καμιά μέριμνα δεν προβλέπεται για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Β. Καμιά συγκεκριμένη απάντηση δεν έχει δοθεί. Με ποια χρηματοδότηση θα προχωρήσει το πρόγραμμα; Ο υπουργός παιδείας δηλώνει για το ίδιο ζήτημα ότι «η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση, την Εκκλησία και πρωτοβουλίες πολιτών, θα δημιουργήσει άμεσα ένα δίκτυο σχολικών γευμάτων, ειδικά στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές». Επομένως, να υποθέσουμε ότι θα υπάρχουν και χορηγοί; Τι ποσά απαιτούνται; Σε ποια σχολεία θα αναπτυχθεί το πρόγραμμα ; Για το σύνολο των παιδιών αυτών των σχολείων; Για κάποιο υποσύνολο; Με ποια κριτήρια; Ποιες δομές πρέπει να αναπτυχθούν; Γ. Η γενικόλογη τοποθέτηση για το ζήτημα με αρκετές ασάφειες και κενά, μάλλον σε μια ακόμα ρητορική χωρίς κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα παραπέμπει.
8. Στους στόχους του εκπαιδευτικού κινήματος, είναι ανάγκη να συμπεριληφθεί το αίτημα για κρατικό πρόγραμμα σίτισης και περίθαλψης των μαθητών σε όλα τα σχολεία. Με βάση τις ανάγκες των σχολείων όπως αυτές θα καθοριστούν από το Σύλλογο Διδασκόντων σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων. Με αξιοποίηση των δημοτικών δομών όπου υπάρχουν και λειτουργούν (ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις) για τους παιδικούς σταθμούς και επέκτασή τους στα δημόσια σχολεία.
Στα πλαίσια της παραπάνω συζήτησης υπήρξε σαφής πρόθεση από τα σωματεία να συντονιστούν και να οργανώσουν δράσεις και κατατέθηκαν σχετικές αποφάσεις σωματείων. Συγκεκριμένα προτάθηκε:
- η οργάνωση συγκέντρωσης των Συλλόγων ΠΕ και ΕΛΜΕ στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στις αρχές Νοέμβρη, με τα αιτήματα των ΓΣ και των ΔΣ μας. Επιδίωξη είναι να υπάρξει ο καλύτερος δυνατός συντονισμός με τους φορείς του γονεϊκού κινήματος (Ομοσπονδίες, Ενώσεις, Σύλλογοι Γονέων). εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες ΔΟΕ και ΟΛΜΕ να εντάξουν το σοβαρό αυτό ζήτημα στη δράση τους και να πάρουν σχετικές πρωτοβουλίες.
- Παράσταση διαμαρτυρίας των Συλλόγων ΠΕ που δρουν στην περιοχή του Δήμου Αθηναίων, στο δημοτικό συμβούλιο με αίτημα την επαναλειτουργία του συσσιτίου του Βρεφοκομείου για τα σχολεία της περιοχής.
- Οργάνωση πρωτοβουλιών και δράσεων σε τοπικό επίπεδο, σε επίπεδο γειτονιών και δήμων σε συντονισμό με τους φορείς του γονεϊκού κινήματος.