Η 8η Μάρτη έχει καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως μια σημαντική σελίδα στην ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος. Είναι ημέρα μνήμης των αγώνων των γυναικών, ημέρα αποτίμησης των κατακτήσεών τους και αφετηρία νέων αγώνων ενάντια στην εκμετάλλευση και στις διακρίσεις που βασίζονται στο φύλο.
Ακόμα και σήμερα δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την καταπίεση που υφίστανται εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο, όπως είναι η παραβίαση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, η στέρηση της εκπαίδευσης, της μόρφωσης, της φροντίδας για τη μητρότητα και την υγεία, ο εξαναγκασμός σε σκληρή εργασία που δεν ανταμείβεται, η ανέχεια, η φτώχεια, ο πόλεμος και σε κάποιες περιπτώσεις η στέρηση της ζωής.
Τα παγκόσμια στοιχεία είναι ενδεικτικά. Το 70% των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας είναι γυναίκες, τα 2/3 των αναλφάβητων είναι γυναίκες, το 80% των προσφύγων είναι γυναίκες και παιδιά.
Σήμερα, η κυβέρνηση έχει επιβάλει στη χώρα μας, κατ’ επιταγή της Τρόικας, μια πολιτική άγριας λιτότητας και απάνθρωπων περικοπών στις δημόσιες και κοινωνικές δαπάνες. Οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες δέχονται ολομέτωπη επίθεση ενάντια στα κατακτημένα με θυσίες δικαιώματα, σημαντικοί κοινωνικοί θεσμοί υποβαθμίζονται και καταργούνται. Οι επιπτώσεις αυτής της πολιτικής είναι οδυνηρές για κάθε εργαζόμενο, οι γυναίκες όμως, λόγω της πολυπλοκότητας του ρόλου τους, πλήττονται ακόμη περισσότερο. Η ανεργία στις γυναίκες φτάνει σε πολύ πιο υψηλά ποσοστά από ό,τι στους άνδρες, όπως και τα ποσοστά της μερικής απασχόλησης. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν τα τρία τέταρτα των εργαζομένων με μερική απασχόληση, χαμηλούς μισθούς και περιορισμένες κοινωνικές παροχές.
Αλλά και σε ό,τι αφορά τις απολύσεις οι γυναίκες πληρώνουν βαρύτερο τίμημα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, μία στις τρεις γυναίκες άνω των 65 ετών και μία στις τέσσερις στις ηλικίες 16-24 ετών βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας, ενώ μία στις πέντε γυναίκες είναι μακροχρόνια άνεργη.
Χαρακτηριστική υπήρξε η πρόσφατη περίπτωση της κατάργησης 50 ειδικοτήτων της Τεχνικής – Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που στέρησε από πολλούς μαθητές, αλλά κυρίως μαθήτριες, τη δυνατότητα να επιλέγουν τις αντίστοιχες ειδικότητες στο δημόσιο τομέα, ενώ οδήγησε πάνω από 1.900 εκπαιδευτικούς, κυρίως γυναίκες, στη διαθεσιμότητα / απόλυση.
Ο φόβος της απόλυσης κάνει τις εργαζόμενες πιο ευάλωτες σε πιέσεις για εργασία εκτός ωραρίου, για απλήρωτες υπερωρίες και πλήθος άλλων αθέμιτων πιέσεων και παρανομιών από την πλευρά των εργοδοτών. Είναι χαρακτηριστική το τελευταίο διάστημα η προσπάθεια της ηγεσίας του Υπ. Παιδείας και μερίδας του τύπου να ενοχοποιήσουν τις γυναίκες εκπαιδευτικούς για τα πολλά κενά εκπαιδευτικών που παρατηρούνται ακόμα και σήμερα στην εκπαίδευση, επικαλούμενοι ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς περί εξαπάτησης σχετικά με τις άδεις κύησης και τις λεγόμενες «επαπειλούμενες εγκυμοσύνες». Είναι προφανές για όσους εκτοξεύουν αβασάνιστα τέτοιες ανυπόστατες κατηγορίες ότι το αδιάσπαστο δίδυμο «μητέρας-παιδιού», που είναι η πηγή της ζωής, δεν αντιμετωπίζεται παρά ως απλά λογιστικά στοιχεία.
Τέλος, και σε ό,τι αφορά τους μισθούς και τις συντάξεις οι γυναίκες υπέστησαν βαρύτερες συνέπειες τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Τα τρία τελευταία χρόνια χιλιάδες εργαζόμενες γυναίκες που έχουν εξασφαλίσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ακολουθούν το δρόμο της σύνταξης, κάτω από την πίεση των νέων συνθηκών, προκειμένου να προστατέψουν τον εαυτό τους από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και την εργασιακή εφεδρεία.
Οι προσλήψεις στο δημόσιο τομέα έχουν παγώσει, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της υγείας και της εκπαίδευσης, στους οποίους κυριαρχούσαν οι γυναίκες. Αυτό σημαίνει αύξηση της ανεργίας αλλά και του αριθμού των γυναικών χωρίς επαρκή κοινωνική προστασία, όπως είναι οι παροχές μητρότητας.
Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, η μείωση έως και κατάργηση σειράς επιδομάτων που προβλέπονταν από Συλλογικές Συμβάσεις, που κερδήθηκαν για να διευκολύνουν τη ζωή των γυναικών και της οικογένειας και το μεγάλωμα των παιδιών, αφαιρούν από τις γυναίκες ένα σημαντικό στήριγμα για την ισότητα. Ο άνισος καταμερισμός της εργασίας εντός του σπιτιού, η φροντίδα των νεαρότερων και των γηραιότερων μελών σε συνθήκες κατεδάφισης της δημόσια κοινωνικής πρόνοιας, αναμφισβήτητα βαραίνουν τις πλάτες των γυναικών, με συνέπειες τόσο στην προσωπική όσο και στην κοινωνική ζωή τους.
Πολλές είναι οι εργαζόμενες μητέρες που ζουν καθημερινά με το φόβο της απόλυσης, ενώ ζουν μόνες τους ή με συζύγους ή συντρόφους που κι αυτοί ή είναι άνεργοι ή αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους. Ο αγώνας τους για την επιβίωση είναι πολύπλευρος, καθημερινός και σκληρός και επηρεάζεται άμεσα από όλες τις θεωρούμενες «παράπλευρες» επιπτώσεις των μνημονιακών πολιτικών, όπως είναι οι παιδικοί σταθμοί που κλείνουν, τα σχολεία χωρίς τις αναγκαίες δομές στήριξης των παιδιών, η κατάργηση των επιδομάτων και γενικότερα η κατάρρευση κάθε είδους κοινωνικής συνδρομής. Δείγμα των καιρών είναι και το γεγονός ότι πολλές γυναίκες πλέον καθυστερούν ή αποφεύγουν τη μητρότητα για οικονομικούς λόγους.
Αλλά και ως εκπαιδευτικοί οι γυναίκες συχνά βιώνουν αρνητικές διακρίσεις στο χώρο εργασίας τους και αντιμετωπίζονται με στερεότυπα και προκαταλήψεις.
Από την πλευρά μας, ως εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε ότι η ισότητα των φύλων είναι επίσης και ζήτημα παιδείας. Το δημόσιο σχολείο, που εμείς διεκδικούμε να καλύπτει επαρκώς τις μορφωτικές ανάγκες κάθε παιδιού, δεν μπορεί παρά να είναι ένα σχολείο που καλλιεργεί τις αρχές της ισότητας σε όλα τα επίπεδα, στη θεωρία και στην πράξη, στο επίπεδο των γνώσεων αλλά και της καθημερινής έμπρακτης συμπεριφοράς και στάσης ζωής.
Ο εκπαιδευτικός συνδικαλισμός είναι ένα ακόμη πεδίο στο οποίο η ισότιμη εκπροσώπηση και των δύο φύλων είναι αναγκαία.
Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος θεωρούμε ότι έχει μεγάλη σημασία:
- να εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες στην πρόσβαση των αγοριών και των κοριτσιών στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων·
- να καταπολεμούνται ο ρατσισμός και οι διακρίσεις και να καλλιεργούνται οι αξίες της ισοτιμίας και της αλληλεγγύης των ανθρώπων ανεξάρτητα από φύλο, εθνικότητα, κοινωνική τάξη κ.τ.ό. ·
- να προάγονται στο χώρο του σχολείου οι δημοκρατικές αντιλήψεις και πρακτικές, και να καταπολεμούνται ο ρατσισμός και ο φασισμός, που πλήττουν τα θεμέλια μιας δημοκρατικής κοινωνίας και αμφισβητούν ιδίως την ισότιμη θέση της γυναίκας·
- να αποδομείται η προκατάληψη ότι το ένα φύλο είναι εγγενώς ανώτερο από το άλλο·
- να διαπαιδαγωγείται κάθε παιδί να ξεκινήσει τη ζωή του ως ένα ανεξάρτητο άτομο και να εμπνέεται να συμμετέχει στους συλλογικούς αγώνες ενάντια στην εκμετάλλευση και τις διακρίσεις·
- να ενισχυθούν τα προγράμματα εξάλειψης του αναλφαβητισμού για κορίτσια και γυναίκες·
- να αντιμετωπίζονται με κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα η βία και η σεξουαλική παρενόχληση, που έχουν θύματά τους κυρίως τις γυναίκες·
- να προωθηθεί ακόμα πιο αποφασιστικά με συγκεκριμένα μέτρα η ισότητα ευκαιριών για τις γυναίκες εκπαιδευτικούς σε ό,τι αφορά την επαγγελματική εξέλιξη και την ανάληψη θέσεων ευθύνης, τη συμμετοχή τους στο συνδικαλιστικό κίνημα και στα όργανά του.
Οι εργαζόμενες γυναίκες αμφισβητούν, διεκδικούν και αγωνίζονται.
Το μέτρο του πολιτισμού μας είναι η θέση των γυναικών!
Το μέτρο της αλληλεγγύης είναι ο κοινός δρόμος που πρέπει να βαδίσουμε πριν και μετά την 8η Μάρτη!
Αθήνα, 8 Μάρτη 2014
Το Δ.Σ. του ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ.